مداخله ترامپ در تشکیل دولت بعدی عراق با انتصاب فرستاده ویژه
انتصاب فرستاده ویژه ایالات متحده در عراق صرفاً یک انتقال دیپلماتیک معمولی نبود، بلکه نشانه‌ای قوی از یک تغییر کیفی در سیاست واشنگتن در قبال بغداد و دورخیز برای دخالت در تشکیل دولت بعدی بود.
نشریه الاخبار لبنان خاطرنشان کرد: تصمیم «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا برای اعزام «مارک ساوایا» به بغداد برای نظارت بر جناح‌های عراقی و به اصطلاح مهار نفوذ ایران، موجی از جنجال و نگرانی را در محافل سیاسی عراق برانگیخت زیرا پیشینه او فراتر از یک مأموریت صرفاً رسمی است و اقدامات وی شامل سرمایه‌گذاری، اقتصاد و تصمیم‌گیری‌های سیاسی پس از انتخابات خواهد شد.
این نشریه در گزارش روز پنجشبنه خود تصریح کرد که یک منبع سیاسی عالی‌رتبه عراقی گفته که انتصاب ساوایا اتفاقی نبوده، بلکه پس از ارزیابی واشنگتن مبنی بر فرا رسیدن زمان ایجاد تغییرات داخلی در عراق صورت گرفته است.»
وی خاطرنشان کرده که «این فرستاده به عنوان چشم و گوش ترامپ در صحنه عراق عمل خواهد کرد.»
به گفته این منبع «فرستاده ویژه آمریکایی‌ها در روزهای آینده و قبل از برگزاری انتخابات پارلمانی با تعدادی از رهبران و مقامات عراقی دیدار خواهد کرد و این دیدارها خارج از چارچوب‌های معمول و با هدف باز کردن کانال‌های مستقیم میان واشنگتن و بغداد انجام می‌شود.»
انتخابات پارلمانی عراق یازدهم نوامبر ( ۲۰ آبان ماه ۱۴۰۴ ) برگزار می شود.
اگرچه تاکنون هیچ بیانیه رسمی از سوی دولت عراق در این زمینه منتشر نشده است، اما این منبع سکوت دولت بغداد را نشانه تأیید ضمنی یا حداقل پذیرش این انتصاب دانست که نشان دهنده قصد همکاری با ساوایا است.
در همین زمینه «حسین طالب الموسوی» یکی از رهبران چارچوب هماهنگی شیعی نیز تاکید کرد که ماموریت ساوایا محدود به نظارت بر ایران و گروه‌های مورد حمایت آن نیست بلکه شامل یک سبد اقتصادی قابل توجه خواهد بود.
وی افزود: «ساوایا فقط برای نظارت بر عملکرد جناح‌های سیاسی نیامده است؛ او پروژه‌های سرمایه‌گذاری عظیم آمریکایی را با خود می‌آورد و این گام تأیید می‌کند که واشنگتن در تصمیم‌گیری‌های سیاسی عراق دست دارد.»
الموسوی خاطرنشان کرد: «زمان این انتصاب تصادفی نیست؛ بلکه پیام‌های متعددی را نه تنها به عراق، بلکه به کل منطقه ارسال می‌کند.»
«احمد الصالحی» تحلیلگر سیاسی عراقی نیز معتقد است که این انتصاب – به جای اعزام سفیر یا کار از طریق کانال‌های دیپلماتیک مرسوم – نشان دهنده «یک تغییر اساسی در استراتژی ایالات متحده در قبال عراق» است.
وی افزود: «این اقدام پیامدهای منفی خواهد داشت زیرا واشنگتن به بسیاری از تجربیات سیاسی عراق اعتماد ندارد و بنابراین واسطه‌هایی را انتخاب می‌کند که تخصص دیپلماتیک کمتر و تخصص اجرایی بیشتری دارند.»
ناظران همچنین معتقدند که بخشی از مأموریت ساوایا از بین بردن سلطه جناح‌های تحت حمایت ایران و تغییر مسیر به سمت روابط شفاف با واشنگتن است.
از نظر «غازی فیصل» تحلیلگر و دیپلمات سابق، عراق ثروت عظیمی دارد و ایالات متحده می‌خواهد در بازسازی سیستم مالی عراق شریک باشد.
از دیدگاه عراقی‌ها، این نگرانی وجود دارد که این انتصاب می‌تواند به نوعی فشار خارجی مستقیم بر تشکیل دولت بعدی تبدیل شود و پیش‌شرط‌هایی را که ایالات متحده تعیین کرده است، تحمیل کند.
با انتصاب این فرستاده، جناح‌هایی که مدت‌ها حامی ایران محسوب می‌شدند، اکنون تحت نظارت شدید آمریکا قرار گرفته‌اند. این بدان معناست که هرگونه اقدام انتخاباتی یا تشکیل دولت، به خصوص از سوی آنهایی که با تهران همسو هستند، می‌تواند توسط واشنگتن به عنوان اقدامی خصمانه تلقی شود.