وزیر امور خارجه: دادخواهی جنایات شیمیایی علیه ایران، مطالبه‌ای مستمر ملی و بین‌المللی است
متن کامل پیام عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که روز سه‌شنبه در نخستین همایش بین‌المللی «نفس‌های سوخته» (گرامیداشت جانبازان شیمیایی) توسط دکتر علی بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه قرائت شد، به شرح زیر است:
بسم‌الله الرحمن الرحیم
رئیس محترم بنیاد شهید و امور ایثارگران، مسئولین گرانقدر اقلیم کردستان عراق، جانبازان معزز شیمیایی، خانواده‌های صبور شهدا و ایثارگران، مهمانان ارجمند؛ سلام علیکم.
برگزاری همایش بین‌المللی جانبازان شیمیایی فرصتی مغتنم است تا یکی از بزرگ‌ترین جنایات جنگی قرن بیستم علیه ملت ایران صرفاً لکه‌ای سیاه در تاریخ معاصر نماند، بلکه دادخواهی از عاملان، مباشران و شرکای این جنایت به مطالبه‌ای مستمر ملی و بین‌المللی تبدیل شود.
این دادخواهی تنها حق جانبازان شیمیایی و خانواده‌های آنان نیست؛ مسئولیت جمعی بشریت برای جلوگیری از عادی‌سازی یک عمل غیراخلاقی و تلاشی مسئولانه برای ممانعت از تکرار آن است. بهترین تضمین عدم تکرار جنایات سلاح‌های کشتار جمعی از جمله سلاح‌های شیمیایی، اجرای عدالت درباره مرتکبان آنهاست.
حضار گرامی
گذشت زمان نمی‌تواند عظمت این جنایت را کمرنگ کند؛ چرا که جنایات شیمیایی مشمول مرور زمان نمی‌شود. کاربرد سلاح‌های شیمیایی علیه مردم ایران، نقض صریح قواعد آمره حقوق بین‌الملل، پروتکل ۱۹۲۵ ژنو، کنوانسیون‌های ۱۹۴۹ ژنو و از مصادیق بارز جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت است.
اسناد متعدد سازمان ملل متحد، گزارش‌های کارشناسی و پرونده‌های قضایی در اروپا نشان می‌دهد مواد، تجهیزات و فناوری‌های مورد استفاده رژیم سابق عراق توسط تعداد معینی از دولت‌ها و شرکت‌های تجاری آنان تأمین شده است. این واقعیت نه ادعای سیاسی، بلکه بخشی از مستندات رسمی و منطبق بر قواعد شناخته‌شده مسئولیت بین‌المللی دولت‌ها و اصول معاونت در اعمال متخلفانه است.
کشف حقیقت از طریق تحقیقات قضایی، شناسایی برنامه تسلیحات شیمیایی رژیم سابق عراق، محاکمه و مجازات مرتکبان و جبران خسارات مادی و معنوی قربانیان، نه تنها مسئولیت حقوقی و اخلاقی، بلکه بخشی از تعهد ایران برای تثبیت معیارهای جهانی منع این سلاح‌ها و جلوگیری از تکرار آن است.
جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان بزرگ‌ترین قربانی سلاح‌های کشتار جمعی در دوران معاصر، بر اساس همین تجربه تاریخی همواره پیشگام خلع سلاح کشتار جمعی بوده و ایده منطقه غرب آسیا عاری از سلاح‌های هسته‌ای و کشتار جمعی را با نگاه مسئولانه و خیرخواهانه دنبال کرده است.
متأسفانه امروز تنها مانع تحقق منطقه‌ای عاری از سلاح‌های کشتار جمعی، رژیمی است که قانون‌شکنی، اشغالگری، جنگ‌افروزی و نسل‌کشی جزئی از هویت آن است و با حمایت آمریکا و برخی حامیان غربی‌اش، اصول بنیادین حقوق بین‌الملل بشردوستانه را نقض می‌کند.
این وضعیت مسئولیت همه دولت‌ها را برای جلوگیری از تکرار فجایع انسانی سنگین‌تر می‌کند. لازم است همکاری‌های تخصصی میان دولت‌ها، نهادهای علمی، سازمان‌های بین‌المللی و انجمن‌های مدنی در زمینه مستندسازی علمی و حقوقی آثار سلاح‌های شیمیایی، رسیدگی به شکایات، پیگیری مسئولیت دولت‌ها و اشخاص حقیقی دخیل و گسترش ظرفیت‌های درمانی و توانبخشی جانبازان شیمیایی تقویت شود.
جمهوری اسلامی ایران همان‌گونه که در چهار دهه گذشته نشان داده، این مسیر را با ثبات قدم ادامه خواهد داد. از نگاه ما، اجرای عدالت درباره مرتکبان و شرکای جنایت شیمیایی نه تنها حق قربانیان، بلکه شرط تضمین آینده‌ای امن‌تر و عاری از سلاح‌های کشتار جمعی است.
این پرونده از منظر حقوقی مشمول مرور زمان نخواهد شد و پیگیری آن بخشی جدایی‌ناپذیر از مسئولیت جهانی در قبال عدالت، اخلاق، صلح و امنیت بین‌المللی به‌شمار می‌رود.
امید است نتایج این همایش به تقویت همگرایی بین‌المللی و ارتقای معیارهای حقوقی و انسانی در این حوزه کمک کند.
در پایان، سلامتی و عافیت همه جانبازان شیمیایی عزیز ایران و منطقه را از خداوند متعال مسئلت می‌نمایم.
عباس عراقچی
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران