وقتی تقاضا هم پیر میشود


وقتی تقاضا پیر میشود، آنکه ثروتش را ذخیره نکرده، زودتر زمینگیر خواهد شد.
هند و چین که سالها موتور پرمصرف نفت و گاز بودند، حالا آرامآرام ترمز میگیرند. چین شاید تا اواخر دهه ۲۰۲۰ به اوج مصرف نفت برسد و هند هم در دهه ۲۰۳۰ شتابش را از دست بدهد. این یعنی بازار فسیلی آسیا، که همیشه رو به گسترش بود، وارد دوران انقباض میشود.
برای واردکنندگان خبر خوشی است؛ مازاد عرضه یعنی قیمتها متعادلتر و امنیت انرژی بیشتر. اما صادرکنندگان از روسیه تا ایران و عربستان، باید آماده رقابتی فرسایشی در بازاری کوچکتر باشند.
روسیه و عربستان شاید با صندوقهای ثروت و سرمایهگذاریهای خارجی کمی از فشار آینده بکاهند، اما ایران در چند دهه گذشته فرصت طلایی ذخیرهسازی ثروت نفتی را از دست داد؛ نه صندوقی پایدار ساخت و نه اقتصاد را از نفت جدا کرد. نتیجه آنکه هر نوسان در بازار جهانی، مستقیماً به سفره مردم گره خورد.
اکنون که تقاضای نفت در حال پیر شدن است، فروشنده دیگر نمیتواند شرط بگذارد. یا باید بهجای خامفروشی، بهسرعت سراغ صنایع پاییندستی و تنوعبخشی اقتصادی رفت، یا باید منتظر بود تا موج انقباض بازار، با شتابی بیشتر از کاهش تقاضا، به سراغ صادرکنندگان برسد.
وقتی تقاضا پیر میشود، آنکه ثروتش را ذخیره نکرده، زودتر زمینگیر خواهد شد.