زندگی و سیره سیاسی و سراسر مبارزه حضرت امام خمینی (ره) یک اتفاق ساده تاریخی از جنس رهبران و سلاطینی نیست که خوانش و تکرار آن ملال آور باشد. با هر بار مواجه شدن با شخصیت امام راحل می‌توان به شناخت کامل‌تری از ایشان رسید.
«تقویم روح‌الله» مجموعه‌ای است که در هر روز وقایع زندگی امام خمینی (ره) را بازخوانی می‌کند. اتفاقات تلخ و شیرینی که در زندگی امام راحل می‌افتد علاوه بر خوانش دوباره تاریخ انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، فرصتی است مغتنم برای نزدیک شدن به مردی که بعد از ۱۴ قرن مسیر تاریخ را به سوی نور تغییر داد. حضرت امام خمینی (ره) خود به تنهایی یک ملت، یک امت، یک جریان پویا و یک تاریخ منحصربفرد است که مانند الماسی درخشان ابعاد مختلف و ناشناخته دارد.
در ادامه مصاحبه‌هایی که امام راحل در این روز و با رسانه‌های محتلف انجام شده را می‌خوانید:
قانون اساسی و آینده انقلاب
خبرنگاران اروپایی: حضرت آیت‌الله، لطفاً دربارۀ آن قسمت از قانون اساسی ۱۹۰۶ که طبق نظرتان باید تغییر پیدا کند و جمهوری اسلامی به وجود آید، توضیحاتی بفرمایید.
امام خمینی: قانون اساسی دو مرحله داشته است، اول مرحلۀ پیش از کودتای رضاخان: در آن وقت طوری بوده است که ایرانی‌ها و مسلمین نمی‌توانسته‌اند طرح حکومت اسلامی را بدهند. از این جهت برای تقلیل ظلم و استبداد‌های قاجار و پیش از قاجار، بر این شدند که قوانین وضع شود و سلطنت به صورت سلطنت مشروطه درآید. در عین حال در قوانین پیش بینی این مسائل شده است. تمام مسائلی را که الآن ما مطرح می‌کنیم، می‌توانیم به متمم قانون اساسی استناد کنیم. این یک مرحله است از قانون اساسی.
دوم مرحله‌ای بود که پس از کودتای رضاشاه انجام گرفت و به قانون اساسی اضافه شد. در آن وقت رضاشاه کودتا کرد و به دنبال او قضایایی واقع شد و بالاخره به این منتهی شد که رضاشاه با قدرت سرنیزه و قلدری، قانون اساسی را تغییر دهد و یک مجلس مؤسسان با زور و قلدری تأسیس کرد و ملت به هیچ وجه با او موافق نبود.
در مجلسی که ملت هیچ گونه دخالتی در آن نداشت، موادی از قانون اساسی را تغییر داد، سلطنت قاجار را منقرض و سلطنت پهلوی را تصویب کرد. بنابراین، قانون اساسی در مرحلۀ اول با حفظ متمم آن، برای همین مسائلی که ما طرح کرده‌ایم می‌تواند مستند ما باشد. در مرحلۀ دوم، مسئله سلطنت رضاشاه و سلسلۀ پهلوی اصلاً قانونیت نداشته و این سلسله برخلاف قانون اساسی بر این مملکت تحمیل شده است. رضاشاه را انگلیسی‌ها بر ما تحمیل کردند و بعد هم که متفقین به ایران آمدند محمد رضاشاه را تحمیل کردند.
خبرنگاران اروپایی: حضرت آیت‌الله، شما در برنامه‌های خودتان و برای حل مشکلات اقتصادی، گویا نظر دادهاید که می‌خواهید بانک‌ها را ببندید. آیا در شرایط کنونی در این دوران و وضع اقتصادی ممکن است ما بانک‌ها را ببندیم؟
امام خمینی: چنین مسئله‌ای اصلاً نبوده است؛ بنابراین سؤال شما اساسی ندارد.
خبرنگاران اروپایی: حضرت آیت‌الله، از چندی پیش، شاه نسبت به بعضی از مخالفین خود نظر مساعدی را نشان داده است. چرا شما نظر موافق شاه را رد کرده اید؟ و همین طور می‌گویند که شما با آقایان مهندس بازرگان و دکتر سنجابی در اینجا ملاقات‌هایی داشته و مذاکراتی کرده‌اید. نتیجۀ مذاکرات چه بوده است؟
امام خمینی: اما مسائلی که شاه همیشه طرح می‌کند و به صورت‌های مختلف درمی‌آورد، تمام اینها برای فریب ملت است. ملت که اکنون رشد پیدا کرده و خیانت‌ها و جنایت‌هایی که در این پنجاه سال در ایران شده ملاحظه کرده است، خدعه‌ها را نمی‌پذیرد و اینکه ما نپذیرفتیم، برای اینکه ملت نمی‌پذیرد ما هم نمی‌پذیریم، و تمام اینها خدعه است. شاه می‌خواهد با این خدعه‌ها بر تخت سلطنت مستقر شود و بعد از چندی کار‌های خود را و بلکه بدتر از آن را شروع کند و، اما مذاکرات با آقایان بازرگان و سنجابی، بله اینها آمدند و من مسائل ایران را و مصالح ملت را به آنان گفته‌ام و آنان هم مخالفتی ابراز نداشتند.
خبرنگاران اروپایی: حضرت آیت‌الله، چندی است که اقلیت‌های مذهبی مثل یهودیان، مسیحیان و زرتشتیان احساس ترس و ناراحتی می‌کنند. وضعیت آیندۀ آنها را در یک حکومت اسلامی چگونه می‌بینید و چه نظری دارید؟ بخصوص که در کشور‌های غربی اینگونه برخورد‌ها را با اقلیت‌ها به عنوان یک نوع نژادپرستی تلقی می‌کنند.
امام خمینی: تمام مطالبی که اخیراً پخش شده، تبلیغاتی است که شاه بر ضد این نهضت به راه انداخته است. اسلام نسبت به این اقلیت‌ها احترام قائل است. این شاه است که می‌خواهد با این حرف‌ها، نهضت ما را آلوده کند. باید غرب متوجه باشد که اسلام نسبت به اقلیت‌های مذهبی بسیار با احترام رفتار می‌کند. من بار‌ها گفته‌ام که آنان در ایران آزادانه مراسم خود را انجام می‌دهند و ما موظفیم از آنان نگهداری کنیم.
خبرنگاران اروپایی: نظر حضرت آیت‌الله در مورد روی کار آمدن دولت نظامی جدید و دستگیری هویدا، نخست وزیر اسبق و همچنین تصمیمی که نخست وزیر ازهاری در مورد ثروت خاندان پهلوی اعلام کرده است چیست؟
امام خمینی: تمام اینها تشبثاتی است که هیچ کدام ارزش و واقعیت ندارد. هویدا از شرکای شاه و یک شریک ضعیفی بود که در خیانت‌ها با شاه شرکت داشت و شاه ظاهراً هویدا را برای نجات خودش دستگیر کرده است. غرض این است ملت را فریب دهد که می‌خواهد اصلاحات کند. چنانچه قضیۀ ثروت خاندان پهلوی و اینکه می‌خواهند تعدیلی بکنند، بیش از فریب هیچ نیست.
اول باید از خود شاه سؤال کنند و او را در مورد این همه ثروتی که از ایران خارج کرده و در بانک‌های خارجی همه را متمرکز کرده است محاکمه کنند و بعد خاندانش را. او و خاندان او جنایاتی را که مرتکب شده‌اند قابل کنترل نیست و اینها هم نمی‌خواهند کاری بکنند. اینها می‌خواهند فریب دهند. اما دولت نظامی هم که صورت دیگری از شاه است، صورت قلدری شاه است، این هم نهضت را و ناآرامی مردم را تشدید کرده و می‌کند. از ایران هم این چنین گزارش رسیده است.
خبرنگاران اروپایی: آیا حضرت آیت‌الله خیال دارند پس از پیروزی انقلاب و بازگشت به ایران در رأس حکومت قرار بگیرند و مسئولیت‌های رسمی در دولت جدید بپذیرند یا خیر؟
امام خمینی: خیر، ما مسئولیت هدایت را داریم. اشتغال به کار‌های دیگر، خیر.
خبرنگاران اروپایی: به نظر حضرت آیت‌الله چه چیزی در ایران باید عوض شود و برنامۀ سیاسی شما چیست؟
امام خمینی: تمام خرابکاری‌های محمدرضا شاه باید اصلاح شود. قرارداد‌هایی که بر ضرر ملت است، پیش ملت اعتبار ندارد. برنامۀ سیاسی ما، ابتدا آزادی، دموکراسی حقیقی و استقلال به تمام معنی و قطع ایادی دولت‌هایی که تصرفاتی در داخل مملکت کرده‌اند.
خبرنگاران اروپایی: حضرت آیت‌الله، سیاستی را که شما در آینده در قبال دولت آلمان خواهید داشت، چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا به نظر شما سیاست کنونی که بین ایران و آلمان هست تغییر پیدا خواهد کرد؟
امام خمینی: آلمان هم مثل سایر کشورهاست، و هر قراردادی با آلمان اگر به ضرر ملت ما باشد اعتبار ندارد و ما با آلمان و سایر کشور‌ها با احترام متقابل عمل می‌کنیم و اجازۀ ظلم به آنها نمی‌دهیم، چنانچه به آنها ظلم نخواهیم کرد.
خبرنگاران اروپایی: اینها اصرار دارند که بدانند در مورد چهارده هزار آلمانی که می‌گویند در ایران وجود دارند، شما در آینده با آنها چه کار خواهید کرد؟
امام خمینی: اگر آنها به کار‌های عادی خودشان بپردازند و یا در خدمت دولت طوری که مصلحت ایران است عمل کنند، مجازند که در ایران بمانند.
خبرنگاران اروپایی: حضرت آیت‌الله، فرموده‌اید که نظام آیندۀ ایران یک جمهوری اسلامی است. نقش سایر احزاب سیاسی مخالف شاه که غیر اسلامی هستند، در این جمهوری چه خواهد بود؟
امام خمینی: فعالیت‌های احزاب اگر چنانچه مضر نباشند، آزاد است.
خبرنگاران اروپایی: تأثیر استقرار یک جمهوری اسلامی موفق را در ایران بر روی مناطق مسلمان نشین روسیۀ شوروی چگونه می‌بینید؟ آیا به نظر حضرتعالی دلیل مخالفت روس‌ها با جنبش اسلامی به خاطر نگرانی آنها از تأثیرات یک جنبش موفق در ایران بر روی مناطق مسلمان نشین نیست؟
امام خمینی: درست نمی‌شود پیش بینی کرد که چه تأثیری دارد. لکن مخالفت شوروی با نهضت ما و موافقت با شاه، بدین جهت است که می‌خواهد در ایران دست و نفوذ داشته باشد و در امور داخلی ما دخالت کند. حکومت اسلامی نه به او و نه به دولت‌های دیگر اجنبی چنین اجازه‌ای نخواهد داد.
خبرنگاران اروپایی: به نظر حضرتعالی، در صورت ادامۀ مبارزات کنونی، نقش ارتش و آیندۀ ارتش چگونه خواهد بود؟ آیا حضرتعالی تصور می‌فرمایید که با شیوه‌های کنونی مبارزه، جنبش موفق شود، یا اینکه امکان دارد مجبور باشید شیوه‌های دیگری را هم اتخاذ کنید؟
امام خمینی: ما امید این را داریم که با همین شیوۀ حاضر، نهضت موفق شود. همچنین امید این را داریم که ارتش به خود آمده و به ملت بپیوندد و اگر چنانچه از این شیوه مأیوس شدیم، ممکن است راجع به شیوۀ فعالیت نهضت تجدید نظر کنیم.
مصاحبه با خبرنگاران اروپایی ۱۹ ـ نوفل لوشاتو ـ آبان ۱۳۵۷
ارسال نظرات