انقلاب اسلامی که خاندان پهلوی و دربار به دنبال گسترش آن بودند، همان اسلام آتاتورک و دیگر ظالمان و دیکتاتور‌های منطقه بود؛ اما امام خمینی (ره) از ابتدای ظهور انقلاب، با شعار استراتژیک نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی سعی در ترویج اسلامی داشت که احکام آن از ناحیۀ علمای مکتب فقه جعفری صادر شده باشد؛ بنابراین، احیا و گسترش شعائر و مناسک اسلامی، چه در عرصۀ عبادی و چه در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی، از برکات اولیه و بسیار مهم انقلاب اسلامی است.

پس از انقلاب، اقامۀ نماز به عنوان ستون دین با برپایی نماز‌های جماعت از دانشگاه و مدرسه گرفته تا دورترین روستا و شهرها، زمینه‌ساز احیای سایر شعایر دینی شد. در سال‌های اخیر، برپایی اعتکاف در بیش از ۵۵۰۰ مسجد با جمعیتی بیش از ۸۰۰ هزار نفر و اکثراً جوان انجام شده است؛ در حالی‌که در دروان ستم شاهی، تعداد معدودی با اعتکاف آشنا بودند. احیای حکم تعطیل شدۀ نماز جمعه و احیای مراسم شب‌‎های قدر و دعای عرفه و بسیاری از مناسک دیگر، ازجمله مصادیق گسترش فرهنگ اسلام ناب محمدی است که پس از انقلاب محقق شد.

تبلور اسلام ناب در ایران و سیر تحول مردم از قبل تا بعد از انقلاب، در کانون توجه بسیاری از مردم حق گرا و عدالت خواه منطقه قرار گرفت که تشکیل گروه حزب‌الله در لبنان، به پشتوانۀ انقلاب اسلامی و الگوبرداری از تفکر امام خمینی (ره) از نمونه‌های بارزِ این توجهات محسوب می‌شود. نفرتی که کشور‌های منطقه از ایران زمان پهلوی داشتند، اکنون به محبت و علاقه‌ای شدید تبدیل شده است؛ به طوری که مردم کشور‌های عراق، لبنان، پاکستان، فلسطین و... ایران را بزرگترین حامی و پشتیبان خود تلقی کرده‌اند.

ظهور انقلاب با نظریه جدیدی به نام استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی روحی تازه در کالبد جهان دمید و خیل عظیمی از حق جویان را با مفاهیم اصیل اسلام آشنا کرد. از نمونه‌های شاخص این حقیقت، به اسلام گرویدن چند میلیونی مردم کشور آفریقایی نیجریه است که رهبر آنها، شیخ ابراهیم زکزاکی، خود را وام‌دار امام خمینی (ره) و مکتب انقلاب اسلامی می‌داند. فریضه یاری مظلوم و آرمان رهایی مسلمانان جهان از ستم دشمنان، در دکترین دیپلماسی انقلاب اسلامی، به نفی موجودیت اسرائیل تبدیل شد.
۱۶

مرداد ۱۳۵۸ امام خمینی (ره) در پیامی، آخرین جمعۀ ماه رمضان را روز قدس نام گذاری کردند. در آن زمان، کمتر کسی فکر می‌کرد که چند سال بعد، در بیش از ۸۰ کشور اسلامی و غیراسلامی، در این روز تظاهرات برگزار شود. امام راحل به این روز، فراتر از موضوع فلسطین و اسرائیل نگریسته و فرمودند: روز قدس فقط روز فلسطین نیست: روز اسلام است، روز حکومت اسلامی است، روزی است که باید جمهوری اسلامی در سراسر کشور‌ها بیرق آن برافراشته شود، روزی است که باید به ابرقدرت‌ها فهماند که دیگر آنها نمیت‌وانند در ممالک اسلامی پیشروی کنند. 

عجین شدگی مردم ایران با حماسۀ حسینی، از دیرباز وجود داشته است. مردم نیز به پشتوانۀ روحیۀ ظلم ستیزی که در مکتب حسینی آموخته بودند، علیه دستگاه ستم شاهی قیام کردند. مراسم ایام شهادت حضرت زهرا (س) که در دوران پهلوی به نوعی به فراموشی سپرده شده بود در دوران پس از انقلاب احیا شد. در دوران نظام اسلامی تاکنون بیش از ۱۰۰ هزار هیئت با هدف ترویج هرچه بیشتر و بهتر شعائر فرهنگی در اعیاد مذهبی و ایام شهادت اهل بیت (ع) تأسیس شده است. 

عمر جمهوری اسلامی هنوز به یک ماه نرسیده بود که در ۱۴ اسفند ۱۳۵۷، امام خمینی (ره) برای پشتیبانی از محرومان و مستضعفان و خود کفا کردن آنها، طی حکمی دستور تأسیس کمیتۀ امداد را صادر کرد. این نهاد، دومین نهاد تشکیل شده پس از انقلاب است که به دستور امام تأسیس شد؛ بنابراین، این خود گواه اهمیت حمایت از نیازمندان در نظر بنیان گذار انقلاب اسلامی است. سالانه، بخش عظیمی از کمک‌های مردمی، توسط کمیتۀ امداد و سایر نهاد‌های خیریه توزیع می‌شود و همواره، قشر مستضعف جامعه در کانون توجه مسئوالن این نهاد‌ها قرار داشته‌اند.