روزنامه انگلیسی گاردین در مقالهای به قلم محمد بَزّی، از بازیخوردن دوباره ترامپ از نتانیاهو نوشت. به نوشتهی بَزّی، سیاست عدم مهار جنگطلبی مهارگسیختهی نخستوزیر رژیم صهیونیستی، نتانیاهو را جری کرده است، چرا که اطمینان دارد آمریکا صورتحساب هر نوع سیاست جنونآمیز و وحشیانهی او را در نهایت پرداخت خواهد کرد. به اعتقاد نویسنده، اگر ترامپ هنوز امیدی به این دارد که میراثی به عنوان «میانجی» و «صلحساز» از خود باقی بگذارد، چارهای جز مهار زدن بر رهبر صهیونیستها ندارد.
این تحلیل صرفا جهت اطلاع مخاطبان و نخبگان از تحلیل رسانههای جهان ترجمه و منتشر شده و به معنای تایید آن از سوی مشرق نیست.
به گزارش گاردین، قبل از طلوع آفتاب روز جمعه، اسرائیل موج حملات هوایی علیه بیش از ۱۰۰ هدف در ایران، از جمله تاسیسات هستهای، کارخانه های موشک بالستیک و سیستمهای دفاع هوایی را آغاز کرد. حمله غافلگیرکننده اسرائیل همچنین برخی از ارشدترین فرماندهان نظامی و دانشمندان هستهای ایران را از میان برد. دولت ایران آن را "اعلان جنگ" نامید – و قدرت های غربی برای جلوگیری از یک درگیری منطقهای گستردهتر، که می تواند ایالات متحده را همراه با سایر کشورهای خاورمیانه به درون خود بکشد، به تکاپو افتادند.
در حالی که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، ادعا می کند که او در تلاش است تا از توسعه سلاحهای هستهای ایران جلوگیری کند، این حمله به همان اندازه برای منفجر کردن مذاکرات در حال انجام بین تهران و دولت دونالد ترامپ است. در حالی که سیاست خارجی کلی ترامپ یک فاجعه بوده است برای ماهها او در برابر درخواست های نتانیاهو برای دادن چراغ سبز به اسرائیل برای حمله به ایران با کمک ایالات متحده مقاومت کرده بود. ترامپ اصرار داشت که می خواهد فرصتی برای مذاکره با رهبران ایران داشته باشد که تهران را مجبور کند تا برنامه هستهای خود را در ازای تخفیف از تحریم های بینالمللی و ایالات متحده رها کند.
پس از حملات روز جمعه، ترامپ پیشنهاد کرد که رژیم ایران هنوز هم می تواند متقاعد شود که مذاکره کند و گفت که تهران "باید توافق کند، قبل از اینکه چیزی باقی نماند. " او اضافه کرد که اسرائیل می تواند حملات بیشتری را انجام دهد که "حتی وحشیانهتر"خواهد بود. قبل از اظهارات پرخاشگرانه ترامپ، مارکو روبیو، وزیر خارجهاش، از مسیر او بیرون زد، تا توضیح دهد که اسرائیل "اقدام یکجانبه" کرده و به تهران هشدار داده بود که پایگاه های نظامی یا سفارتخانه های آمریکا را در خاورمیانه هدف قرار ندهد. روبیو گفت:" ما در حملات علیه ایران دخیل نیستیم و اولویت اصلی ما محافظت از نیروهای آمریکایی در منطقه است. "
تصور این که نتانیاهو چنین حملهای بیشرمانه علیه ایران را بدون حداقل حمایت ضمنی ترامپ آغاز کرده باشد، سخت است. ترامپ مانند همه رؤسای جمهور معاصر آمریکا، به اسرائیل میلیاردها دلار سلاح داده و قوانین و نهادهای بین المللی مانند شورای امنیت سازمان ملل را برای محافظت از اسرائیل در برابر انتقادات، تضعیف کرده است. اما ترامپ همچنین به شهرت خود به عنوان یک معاملهگر اولویت می دهد و او سرمایه سیاسی قابل توجهی را در مذاکره برای توافق با ایران سرمایهگذاری کرده است. در تماس تلفنی این هفته، رئیس جمهور به نخست وزیر اسراییل گفت که دیپلماسی را ترجیح می دهد.
نتانیاهو با حمله به ایران و شکست مذاکرات، ترامپ را تحتالشعاع قرار داد و رهبر اسرائیلی ممکن است ایالات متحده را در یک درگیری جدید خاورمیانه که ترامپ اصرار دارد که آن را نمی خواهد، گرفتار کند. از زمانی که نتانیاهو پس از حمله حماس به جنوب اسرائیل در اکتبر ۲۰۲۳ جنگ های متعددی را در منطقه آغاز کرد، مطمئن است که ایالات متحده همیشه او را نجات خواهد داد. حتی پس از جنگ اسرائیل علیه غزه، حمله زمینی دو ماهه به لبنان و حملات مکرر به سوریه، همچنان به دریافت سلاحهای نامحدود و حمایت سیاسی از واشنگتن ادامه می دهد. آیا جای تعجب است که نتانیاهو به ریسکهای بیشتری که چندین همسایه اسرائیل را تضعیف و اکنون تهدید به فروپاشی خاورمیانه در یک جنگ منطقهای می کند، جسور شده است؟ نتانیاهو با حمایت ثابت قدم دولت جو بایدن و ادامه همکاری با ترامپ، می داند که ایالات متحده همیشه از اسرائیل در برابر هزینههای تشدید و ماجراجویی خود محافظت خواهد کرد. و مالیاتدهندگان آمریکایی این صورتحساب را پرداخت می کنند: از اکتبر ۲۰۲۳ تا سپتامبر ۲۰۲۴، ایالات متحده به اسرائیل نزدیک به ۱۸ میلیارد دلار سلاح داد، در حالی که پنتاگون ۴.۹ میلیارد دلار دیگر را برای فعالیتهای نظامی خود در خاورمیانه هزینه کرد. این ۲۲.۷ میلیارد دلار بودجه آمریکا است که نتانیاهو را قادر ساخت تا جنگ وحشیانه اسرائیل علیه غزه را طولانی کند، حملهای که در آن اسرائیل جنایات جنگی مرتکب شده و اتهامات نسلکشی را برانگیخته است.
تصور این که نتانیاهو چنین حملهای بیشرمانه علیه ایران را بدون حداقل حمایت ضمنی ترامپ آغاز کرده باشد، سخت است. ترامپ مانند همه رؤسای جمهور معاصر آمریکا، به اسرائیل میلیاردها دلار سلاح داده و قوانین و نهادهای بین المللی مانند شورای امنیت سازمان ملل را برای محافظت از اسرائیل در برابر انتقادات، تضعیف کرده است.
از سوی دیگر، دولت ترامپ در ماه فوریه اعلام کرد که بیش از ۸ میلیارد دلار سلاح جدید به اسرائیل ارسال خواهد کرد – ادامه سیاست شکستخوردهی بایدن در مورد انتقال بدون محدودیت تسلیحات و حمایت سیاسی بی وقفه از نتانیاهو. ترامپ، که مثلا معاملهگر بزرگ است، تاکنون نتوانسته است از موثرترین اهرم که بر نخست وزیر اسرائیل دارد، استفاده کند: ارائه سلاحهای آمریکایی و پوشش سیاسی.
علیرغم ادعای مداوم ترامپ که می خواهد صلحطلب باشد و میراث جنگهای ابدی آمریکا را به پایان برساند، او اکنون در معرض خطر تبدیل شدن به یک رئیس جمهور دیگر ایالات متحده است که در یک درگیری فاجعه بار در خاورمیانه غرق شده است – به لطف امتناع او از مهار نتانیاهو، یک متحد ایالات متحده که هنوز هیچ قیمتی برای جنگطلبی خود پرداخت نکرده است.
ترامپ در سخنرانی آغزا به کار خود در ژانویه، تمایل خود را برای تثبیت خود به عنوان یک میانجی که به درگیری های جهانی، از جمله جنگهای اوکراین و غزه پایان می دهد و از جنگهای جدید به طور کامل جلوگیری می کند، موکد کرد. او گفت:
"فخر میراث من صلح طلبی و ایجاد اتحاد خواهد بود. "
از سوی دیگر، دولت ترامپ در ماه فوریه اعلام کرد که بیش از ۸ میلیارد دلار سلاح جدید به اسرائیل ارسال خواهد کرد – ادامه سیاست شکستخوردهی بایدن در مورد انتقال بدون محدودیت تسلیحات و حمایت سیاسی بی وقفه از نتانیاهو. ترامپ، که مثلا معاملهگر بزرگ است، تاکنون نتوانسته است از موثرترین اهرم که بر نخست وزیر اسرائیل دارد، استفاده کند: ارائه سلاحهای آمریکایی و پوشش سیاسی.
ترامپ همچنین سالها بابت این واقعیت که پیش از او، باراک اوباما، در اولین سال ریاست جمهوری خود در سال ۲۰۰۹، جایزه صلح نوبل را به دست آورد، خودخوری کرده بود، در حالی که ترامپ برای این افتخار رد شد، حتی با وجود این که او در سال ۲۰۲۰ یک سری از توافقات دیپلماتیک را که به عنوان توافقنامه ابراهیم شناخته می شود، بین اسرائیل و چندین کشور عربی میانجیگری کرده بود.
اگر ترامپ امیدی داشته باشد که جایزه نوبل را ببرد - یا حتی میراث کوچکی را به عنوان یک صلح طلب نجات دهد – باید توافق ایران را که هفت سال پیش پاره کرده بود، احیاء کند.
در سال ۲۰۱۸، در اولین دوره ریاست جمهوری خود، ترامپ به طور یکجانبه آمریکا را از توافقی که توسط اوباما امضا شده بود، خارج کرد در حالی که سالها طول کشید تا ایران با شش قدرت جهانی مذاکره کند، که تحت آن تهران غنی سازی هسته ای خود را در ازای کاهش تحریم ها محدود کرد. توافق سال ۲۰۱۵ که ترامپ آن را "فاجعه" خوانده بود، به ایران اجازه داد تا به تولید سوخت هستهای در سطوح پایین، به اندازه کافی برای کار نیروگاه های هسته ای اما نه برای تولید سلاح، ادامه دهد بعد از این که ترامپ توافق اولیه را کنار گذاشت، ایران به توسعه سلاح هستهای نزدیکتر از همیشه شد. بر اساس گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA)، از اوایل سال جاری، تهران به اندازه کافی اورانیوم برای تولید شش سلاح هسته ای غنی کرده بود، اگرچه ایران هنوز به یک سال کار اضافی برای توسعه یک کلاهک هسته ای واقعی و استقرار آن بر روی موشک نیاز دارد. ترامپ در هفتههای اولیه دوره دوم ریاست جمهوری خود، مشتاق مذاکره برای یک توافق جدید با ایران بود: او نامهای به رهبر عالی ایران، آیت الله علی خامنهای، فرستاد و گفت که ایالات متحده می خواهد مذاکرات را که توسط دولت بایدن رها شده بود، از سر بگیرد. طبق روش آشنای او که اغلب در مذاکرات با رقبا و دشمنان به طور یکسان انجام می دهد، ترامپ سپس تهدیدی را صادر کرد و به رهبران ایران هشدار داد که اگر دیپلماسی شکست بخورد، آنها تحت "بمبارانهایی قرار خواهند گرفت که قبلا هرگز ندیدهاند. "
در ماه مارس، ترامپ فرستاده ویژه خود، استیو ویتکاف را برای رهبری یک تیم مذاکرهکننده آمریکایی برای دیدار با مقامات ارشد ایرانی در مذاکرات غیرمستقیم که توسط عمان میانجیگری می شد، فرستاد. از آن زمان، ایران و ایالات متحده پنج دور مذاکرات را برگزار کردهاند. قرار بود دور بعدی مذاکرات روز یکشنبه برگزار شود و ویتکاف به عمان برود.
در جریان حملات روز جمعه، اسرائیل علی شمخانی، یکی از مقامات ارشد ایران مسئول مذاکرات هستهای با ایالات متحده را هدف قرار داد. شمخانی که یکی از دستیاران ارشد رهبر عالی ایران بود، در دور فعلی مذاکرات آمریکا به طور رسمی بخشی از هیئت ایران نبود، اما نقش محوری در نظارت بر سیاست هسته ای ایفا می کرد. ایران از آخرین دور مذاکرات برنامهریزی شده برای این آخر هفته خارج شده است. نتانیاهو ممکن است شانس ترامپ برای توافق با ایران را از بین برده باشد – و نخست وزیر احتمال جنگ فاجعهبار دیگری را افزایش داده است.
ارسال نظرات